Dit artikel had net zo goed, het managen van angsten en onzekerheid kunnen heten. Want hoe manage je mensen in tijden waarin alles onzeker is? Zelfs voor jou als leider.

Zodra angst in ons systeem zit, hebben wij vrij weinig meer te zeggen over ons rationeel handelen. De één koopt 100 rollen toiletpapier per dag, de ander twijfelt tussen het wel of niet bellen van zijn klanten en de ander blijft zitten en wacht alles rustig af. Ieder moment en iedere dag doen wij het anders en ontstaat er een dialoog tussen jezelf rationeel gemotiveerd willen houden en de stem die fluistert 'maar wat als...'.

Nederland is gegijzeld, men wil vooruit maar wordt gedwongen stil te staan. Iets wat onnatuurlijk is voor leiders en managers die zichzelf hebben aangeleerd elke dag beter te willen worden en maximaal rendement uit zichzelf te willen halen. We krijgen nu de rekening van onze gedrevenheid en ambitie gepresenteerd en worden gedwongen tot stilstand. Stilstand is waardevol als je er bewust voor kiest, maar dat is nu niet het geval. Hierdoor worden wij ook nog eens geraakt in een van onze meest essentiële behoeften en dat is de vrijheid om te kiezen wat wij zelf doen. Deze situatie is lastig uit te leggen aan jezelf en veroorzaakt een interne dialoog. Je wil naar buiten, maar het is beter binnen te blijven. Je ziet de groeimogelijkheden van je bedrijf, maar het coronavirus trekt aan de rem. Je ziet de noodzaak om actie te ondernemen en je bedrijf levend te houden, maar alle wegen om dit te doen worden langzaam afgesloten.

Hier sta je dan als leider, manager, directeur of CEO. Je mensen kijken naar je in deze tijden, verwachten leiderschap, antwoorden en duidelijkheid. Maar als leider heb je momenteel ook momenten van lijden en dat is lastig. Rationeel snap je dat je jouw mensen betrokken en gemotiveerd moet houden en daarnaast een gevoel van veiligheid moet bieden, maar laten deze zaken nu net onder druk staan bij jezelf. Je staat zelf gedeeltelijk in de kou en hebt de nobele taak je mensen warm te houden en een veilig gevoel te geven.

Hoe doe je dat? Wat werkt en wat niet? Ik geloof niet dat hier een kant-en-klare formule voor is, maar er zijn zeker een aantal zaken die je kunt activeren in je organisatie en bij jezelf. Alles begint met een mindset en jezelf als leider bevrijden van de invloed van doemscenario's in je hoofd. Ze zullen er de komende tijd zijn, maar dat wil niet zeggen dat je er waarde aan hoeft te hechten. Het gevolg van dit wel doen, gaat je namelijk niet helpen. Je mensen willen weten hoe de organisatie dit gaat overleven. Tegelijkertijd willen ze weten, hoe ga ik dit overleven. Mijn advies is om hier rekening mee te houden en te starten bij je eigen mindset.

1. Reset je mindset! Omarm en herken je eigen angsten. Accepteer dat je angsten uit kunnen komen, maar focus op datgene wat je kan beïnvloeden. Je kan kiezen hoe je je voelt door te kiezen waar je je op focust. Denk als voorbeeld eens terug aan de moeilijkste tijd die je hebt gehad in je carrière en herinner jezelf aan hoe je hier doorheen gekomen bent. Dit geeft je inzicht in je kwaliteiten en creëert de moed die nodig is om oplossingen te bedenken in deze situatie.
2. Maak keuzes! A of B maakt niet uit, maar maak keuzes, leg uit aan je mensen waarom je hiervoor kiest en voer dit uit. Uitstelgedrag helpt niet, want dit vergroot de onzekerheid bij jezelf en je mensen.
3. Maak een pad! Vertaal je keuze en voorlopige strategie naar een stappenplan van steeds korte periodes. Dit geeft je mensen houvast en leidraad. Werk deze visueel uit en zorg dat iedereen weet wat zijn taak en bijdrage is in dit stappenplan. Hiermee geef je de mensen de kans een bijdrage te leveren aan het overleven van de organisatie wat direct invloed heeft op hun eigenwaarde, motivatie en betrokkenheid.
4. Focus op wat je weet, niet op wat je niet weet! Wees duidelijk naar je team waar je duidelijk over kunt zijn en deel je eigen emoties en onzekerheid. Dit stimuleert je team om hetzelfde te doen.
5. Iedereen doet ertoe! Maak met ieder teamlid en afdeling een plan wat jullie gaan doen als deze crisis voorbij is. Herformuleer je doelstellingen en laat mensen zelf meedenken over nieuwe oplossingen die straks van start kunnen gaan.
6. Blijf niet hangen in de "ik weet het niet-modus". Denken mag, maar zeggen niet. Je bent een leider en leiders nemen beslissingen en accepteren de onzekerheid die daarbij hoort. Zodra Mark Rutte morgen zou zeggen: "Ik weet het niet," vergroot dat onze angsten. Dus mijn advies, doe dat als leider niet.
7. Leer van leiders! De wereld laat momenteel vele manieren van leiderschap zien. Hier zitten aspecten tussen die je misschien aanspreken, waarvan je kan leren en die je in de praktijk kan toepassen.

Tot slot, laat mensen met elkaar nadenken over oplossingen. Deze tijd is gigantisch waardevol als het gaat over samenwerking en verbondenheid. Maak hier gebruik van en stimuleer dat mensen elkaar vinden. Zoek dit zelf ook op bij je collega-managers, jullie kunnen leren van elkaar in deze periode. Leiderschap is nu meer nodig dan ooit, want vertrouwen is de kern in alles wat wij doen. Deze tijd is de beste tijd om jezelf als leider écht te leren kennen en je leiderschapskwaliteiten te ontwikkelen. Succes met deze pijnlijke, rare en leerzame periode!